TRÊN ĐỜI CÓ BỐN CÁI NGU

LÀM MAI LÃNH NỢ GÁC CU CẦM CHẦU

Thật ra trong cái cõi đời ô tạp này nó có trăm, ngàn cái ngu chứ đâu chỉ có bốn cái Làm Mai Lãnh Nợ Gác Cu Cầm Chầu. Sao ca dao không nhắc đến những cái ngu kia, từ cái ngu nhỏ đến cái ngu to chả có cái ngu nào giống cái ngu nào. Lúc nhỏ đi học làm bài trật bị thầy mắng ngu, về nhà làm việc vụng về hư hỏng cũng bị mắng ngu,

lớn lên bước vào đời sống thì vướng không biết bao nhiêu là cái ngu.Tựu trung, làm một con người thì không tài nào tránh cho khỏi những cái ngu, hoặc bị người mắng đồ ngu. Nhưng xét cho cùng, nều ai cũng hành động khôn ngoan thì đời còn chi là thú vị. Tuy nhiên, nhờ những cai ngu đó, nhất là khi biết đó là những cái ngu thì không còn ngu nữa.

Theo truyền tụng nhân gian, thì trên đời có 4 cái ngu mà đệ nhất ngu là làm mai. Vậy chúng ta hãy bình tỉnh xét coi mai nhân ngu ở chổ nào.

Theo phong tục tập quán của dân tộc chúng ta, trai gái ít được tự do giao thiệp để tìm hiểu nhau trước khi tiến tới hôn nhân, do đó, việc dựng vợ gã chồng cho con cái đều phải có mai nhân tham dự vào. Dù hai bên gia đình trai gái đã có trao đỗi, hứa hẹn gả bán giữa nhau, những theo cổ tục vẫn cứ cần phải có nghi lễ đầu tiên là mai nhân bắn tiếng cho nhà gái trước. Như vậy, mai nhân là người có công đầu tiên trong việc dựng vợ gả chồng đúng như phong tục của chúng ta, vậy tại sao cho việc mai mối và mai nhân là ngu ?

Làm tăng phần tốt đẹp tròn trịa trong phong tục do tổ tiên bày ra là ngu sao ? Là người đầu tiên góp phần kết hợp cho đôi trai gái nên vợ nên chồng, sanh con đẻ cái nối dõi tông đường là ngu sao ? Mai nhân đâu phải là người tự động chạy đến cầu cạnh để được mai mối, nhưng là chính cha mẹ đôi trai gái phải cầu cạnh đến mai nhân. Cầu cạnh mai nhân giúp đở xong rồi xoay qua mắng mai nhân là ngu thì xem ra không có văn hóa mấy.

Mai nhân là người có công vào thời trước và kể cả thời nay cũng vậy. Trong thời đại văn minh, mai nhân cũng theo đà tiến hóa mà se kết nên những cặp vợ chồng qua những trang kết bạn, trang hôn nhân và các văn phòng se duyên, tạo điều kiện cho những cặp trai gái nhút nhát, cả thẹn hoặc thiếu điều kiện thời gian và không gian tìm hiểu nhau.

Cái chuyện mai nhân tự mặc nhận là ngu hoặc bị người đời gán ghép cho ngu, xem ra hơi qúa đáng nếu không muốn nói là hàm hồ.

Mai nhân được lợi gì trong vấn đề xe duyên nên đôi vợ chồng ? Ngày xưa trả ơn cho mai nhân là cái thủ lợn, ngày nay chỉ một khoản tiền nhỏ của dịch vụ se duyên. Nhưng công của mai nhân rất lớn, vì đã tạo cho rất nhiều cặp trai gái nên vợ nên chồng, sanh con đẻ cái nối dõi tông đường, đất nước thêm người thêm của giàu mạnh sung túc.

Vấn đề mai nhân bị đời gán ghép cho là ngu. Gia do cũng chỉ vì có những cặp vợ chồng cơm không lành canh không ngọt, đâm ra đổ thừa oán trách mai nhân mai mối quàng xiên, thay vì phải tự xét lại gia đình đổ vỡ là do đâu.

Từ nơi những gia đình đổ vỡ đó, rồi trách mai nhân và cho cái chuyện làm mai là ngu, thì chẳng hoá ra ta chưởi luôn cả đến ông Tơ bà Nguyệt kẻ thừa hành Thượng Đế xây dựng gia đình trần gian. Thánh Kinh của người Công Giáo ghi : Sự gì Thiên Chúa đã kết hợp loài người không được phân chia..

Rất rỏ ràng, ai bỏ vợ bỏ chồng là tự ý mình gây nên, không thể trách trời trách đất, trách ông Tơ bà Nguyệt hoặc mai nhân và cái chuyện làm mai là ngu.

Đến cái ngu thứ hai là cái ngu lãnh nợ.

Trong đời làm gì có chuyện một người xa lạ dám đứng ra làm cái chuyện lãnh nợ cho mình, để đến khi mình trả không nổi họ sẽ… lãnh đủ sao ? Khi có một kẻ nào đó dám lãnh nợ cho mình thì kẻ đó phải là người thân thích ruột thịt, hoặc là bạn bè thân tín, hay là người láng giềng thật tốt bụng. Tóm lại những người dám lãnh nợ là những người tin tưởng nơi mình, đặt niềm tin trọn vẹn vào lời hứa của mình thì mới lãnh nợ cho mình được. Đây là những người có một tâm hồn rất tốt.

Lãnh nợ cho người không phải là một điều ngu. Còn cái chuyện mình không chịu trả món nợ là do nơi mình không trọng lời hứa, hoặc có ý lường gạt, như vậy là một hành động của người đểu chứ đâu phải người lãnh nợ là ngu.

Tại sao lại cho người chịu lãnh nợ hộ mình là người ngu, một khi tâm hồn họ rất nhân hậu, dám vì anh em bè bạn mà lãnh nợ giùm. Họ cũng biết, mỗi khi ai đó phải đi vay nợ là đã cạn vốn liếng, là chỉ còn cái khố che thân thôi. Và họ cũng biết luôn nếu ai đó không chịu trả nợ thì họ sẽ lãnh đủ. Mặc dù đã biết sự nguy hiểm sẽ đến với họ khi chịu đứng ra lãnh nợ giùm người, nhưng họ vẫn lãnh nợ cho người, thì đó là một con người tốt có lòng thương người, là một hành động nhân hậu, khôn ngoan chứ không phải là ngu. Một người như vậy mới đúng nghĩa là một con người.

Ai nghỉ cái hành động lãnh nợ là ngu là không đúng đạo lý ở đời rồi.

Vì, ở đời mấy ai dám tự hào rằng không bao giờ mắc nợ. Từ bậc đế vương công hầu khanh tướng, cho chí dân ngu khu đen đều có vướng phải nợ cả. Sanh ra là đã vướng phải nợ, đồng thời cũng sẽ có người lãnh cái nợ đó cho mình.

Nguyên một cái chuyện vừa mới oe oe chào đời hôm trước hôm sau là đã bỉnh của nợ ra đầy đít, ai là người lãnh cái đống nợ đó nếu không phải là cha mẹ, ông bà . Dù trên danh nghĩa gì thì họ cũng đã phải lãnh cái của nợ đó rồi.

Dân tộc chúng ta có câu châm ngôn thiệt gói ghém ân nghĩa tròn trịa.

Ăn trái nhớ kẻ trồng cây.

Nhớ đây là nhớ ơn những người đã khó nhọc trong những công việc vất vả.  Ta có bát cơm ăn là nợ bác nông phu, ta có áo quần mặc là nợ kẻ trồng dâu chăn tằm, ta có nước uống là nợ người đào giếng. Rồi thì chỉ mới hơn 30 năm nay thôi khi sau tháng 4/75 hơn triệu người chúng ta chạy sang đây lánh nạn cộng sản, trứơc là ở mấy trại tỵ nạn Á Châu, nào là tiền ăn thức uống, thuốc men chạy chữa, trang trại nhà cửa cho chúng ta ngủ nghê…đổ cả đống nợ ra đó ai là người lãnh ? Rồi đến khi được đi nước thứ ba thì ôi thôi còn khối món nợ ra đó, nào tiền tàu bay, taù thủy, xe cộ đưa đón, tìm nhà tìm cửa, lo công ăn việc làm, lo an sinh xã hội và còn không biết bao cái lo khác cho chúng ta được ổn định cuộc sống trên mảnh đất mới. Ta có phải là…tía họ đâu mà họ phải lãnh nợ cho chúng ta dữ vậy ? Trong chúng ta, những thành phần tỵ nạn sau 75 có ai đã trả được phần nào cho kẻ lãnh nợ hộ ta chưa ??? Nhưng đó là những mối nợ ràng buộc, qua lại giữa chúng ta trong đời sống mà chúng ta còn có cơ hội trả được. Nhưng còn những mối nợ khác mà cho đến chết chúng ta cũng không tài nào trả nỗi. Đó là những mối nợ trời đất mà ta đang hưởng nhờ :

Không khí cho ta thở hít, mưa nắng cho ta cày bừa, đêm ngày cho ta phân biệt thời gian, thiên nhiên hoa lá cho ta nhìn ngắm, chim muông thú vật cho ta thưc phẩm. v.v… ta nợ trời đất biết chừng nào mà kể. Những mối nợ đó ta đã không tài nào trả nổi, lại còn phạm thêm bao nhiêu là nợ nần tội lỗi khác, đến đỗi chính Ngôi Hai Thiên Chúa phải giáng trần chịu chết trên thập tự gía để cứu chuộc nợ nần tội lỗi giúp cho chúng ta được rỗi .

Bộ những hành động lãnh nợ cho nhau đó đều là ngu cả sao ? Vừa thôi chứ, bộ coi mấy cái chuyện đối xử tốt lành thương yêu nhau của tình Chúa, tình người là ngu sao ?

Rồi đến hai cái ngu sau là Gác Cu và Cầm Chầu.

Đây thuộc trong lãnh vực nghệ thuật âm nhạc và tiêu khiển giải trí, thì phàm phu tục tử làm gì hiểu thấu đáo cặn kẻ những thú vui thanh nhã của tao nhân mặc khách mà lên tiếng bình phẩm khôn dại

Ai là người chiếc giải âm luật một cách thuận tình hữu lý ? Ai là người phân biệt, thông hiểu đâu là tiếng cu gáy gù mái, hoặc lúc cùng địch thủ chuẩn bị xung trận so tài hơn kém. Phải là người đã dày công học tập nghiên cứu mới có thể giải bày rốt ráo và tận hưởng đến tột cùng những thú vui tao nhã đó.

Cầm chầu để thưởng phạt một cách công bằng cho một màn hát của ca nhi, đâu phải ai ai cũng cầm chầu được. Có hiểu được âm luật, có rành về tuồng tích, và phải có tâm hồn trong sáng lành mạnh không bị cám dổ bởi lớp son phấn, sắc diện của ca nhi thì mới có thể cầm chầu công minh được.

Một người đã đạt đến trình độ thưởng ngoạn nghệ thuật thấu đáo và trong sáng khi cầm chầu như vậy là ngu sao ?

Gia do gán ghép cái chuyện cầm chầu là ngu, cũng chỉ tại nơi mấy anh hề diễu dở, không được tiếng chầu khen thưởng rồi xoay ra chưởi kẻ cầm chầu :

 « Da trâu chứ có phải da… tía anh đâu mà không đánh »

 Chưởi như vậy chỉ tổ tăng thêm cái sự thiếu văn hóa của mình thôi, người giám khảo cầm chầu không hề suy suyển.

Tóm lại, người cầm chầu như vị giám khảo cuộc thi, họ phải có một trình độ cao, ít nhất họ phải rành sáu câu trong nghệ thuật âm nhạc, tuồng tích như đã nói ở trên.

Những người có trình độ như vậy thì không thể cho là ngu được.

Còn như cái chuyện gác cu cũng vậy. Đây là một cái thú tiêu khiển thanh nhàn. Gạt bỏ mọi phiền toái nhân gian, tìm vào chốn sơn lâm thoáng mát, cây gió im lìm, hương hoa trăm thức, ngát mùi rừng núi bao la. Ta ngồi thả hồn say đắm vào tiếng cu rúc lên từng hồi, để tận hưởng cái thú, cái khoan khoái của sự đoán định tiếng cu còn ở xa hoặc gần, cu non hay cu già, rồi ta sùy con cu mồi và lắng tai nghe hai chú cu vươn cao cổ cất tiếng gáy đối đáp, có tiếng nghe như chọc ghẹo nhau, lúc như châm chích, tức bực như muốn sấn sổ vào nhau. Cuối cùng không chịu nỗi tiếng gáy có tập luyện của chú cu mồi, con cu hoang nhào vào ăn thua đủ và…sập bẩy !!! ta thở phào khoan khoái như chính ta đã chiến thắng sau một cuộc so găng.

Có đi rừng gác cu thì mới hiểu được cái sung sướng tuyệt vời của kẻ gác cu. Còn không, cứ ngồi nhà võ đoán bây bạ muỗi đốt, kiến cắn hoạc bị…mụ vợ cằn nhằn la lối, rồi gán cho cái thú gác cu là ngu là không đúng rồi đó.

Nếu cứ cho rằng đi gác cu là ngu, thì trên đời còn có khối cái thậm ngu hơn. Thí dụ như mê đá gà, ngoài cái sự thua độ tốn tiền ra còn phải thức khuya dậy sớm chăm lo nuôi nấng tập tành tẩm luyện, hút đờm hút dãi mất vệ sinh qúa đi thôi. Rồi nào là mê cá ngựa đến tàn gia bại sản, mê cờ bạc, mê hút sách chích choác, mê nhảy đầm, thậm chí còn mê…gái nữa mới chết…Cái mê này thiệt là thậm ngu đa, co nguy cơ tan cửa nát nhà, mấy bà vợ sẽ tru tréo lên :

Cha tiên sư cái sự đời, bộ bụt nhà không thiêng sao mà chạy theo của lạ, để cho bà phải ngậm đắng nuốt cay, đêm năm canh vò vỏ một mình :

 Năm thì mười hoạ hay chăng chứ . Một tháng đôi lần có cùng không !!!

 Biết không hở cái thằng… gìa dịch mê tom chát mà ăn phải bùa mê thuốc lú !

Cái mê nào cũng có cái thú của nó, đồng thời cũng không ít cái hại. Trong những cái hại ta nên lựa cái ít hại nhứt mà chơi như gác cu chẳng hạn, chứ đừng có vơ đũa cả nắm mà phê phán sự khôn ngu ở đời này, trong khi ta chưa hiểu một chút gì về thú tiêu khiển đó cả.

                                                                           Phan Tình