HANG  ĐÁ  VIỆT  TRONG  NHÀ  THỜ  MỸ

Đêm  đông  lãnh  lẽo  Chúa  sinh  ra  đời

 Chúa  sinh  ra  đời  nằm  trong  hang  đá  nơi  máng  lừa …

       Bài ca “Hang Be-Lem” của cố nhạc sĩ Hải-Linh đã sáng tác rất lâu đã đi vào tim vào óc của mọi người Việt-Nam không phân biệt tôn giáo. Ngay tại hải ngoại, khi mùa Giáng Sinh trở về, chúng ta đều được dịp nghe lại bài thánh cà thật xúc động và rung cảm này.

        Không biết có phải Chúa đã sinh ra trong một hang đá hay trong chuồng bò lừa nhưng người Việt chúng ta có thói quen làm hang đá cho Chúa Hài Đồng có lẽ vì muốn thấy Chúa sinh ra tại một nơi sạch sẽ hơn, ấm cúng hơn là trong chuồng xúc vật vừa hôi hám vừa lạnh lẽo.Nhớ lại hồi còn rất nhỏ, tuổi trẻ chúng tôi rất thích thú khi được nhìn ngắm những hang đá xinh đẹp với ánh sao chiếu sáng từ bầu trời xanh và tượng Hài Nhi Giêsu mũm mĩm dễ thương nằm trong máng cỏ có Thánh Giuse và Đức Mẹ qùy bên cạnh. Xa xa còn có mấy con chiên, con lừa và cả 3 vua nữa. Bước vào một nhà thờ Việt-Nam trong mùa Giáng Sinh mà không thấy có hang đá thì quả thật buồn tẻ và hầu như ai cũng cảm thấy thiếu một cái gì cho Chúa Hài Đồng.

         Gia đình chúng tôi tới Mỹ cuối tháng 10 năm 1975 và được một giáo xứ tại thành phố Vancouver thuộc tiểu bang Washington bảo trợ. Ngay Noel đầu tiên nơi xứ người, tôi đã làm một hang đá đặt trong phòng khách khá rộng của căn nhà đã xây trên 60 năm do nhà thờ mướn sẵn cho cả gia đình chúng tôi.  Tôi ra siêu thị xin những bao giấy khá dầy rồi ghé tiệm mua sơn đen, sơn trắng, sơn vàng là những thứ rất cần thiết để biến những bao giấy kia thành những viên đá xinh đẹp. Rồi phải đi tìm nơi nào bán ảnh tượng để mua bộ tượng Chúa Giáng Sinh và cuối cùng tôi cũng đã tìm được một bộ tuy nhỏ nhưng rất xinh xắn và hấp dẫn. Chưa hết đâu vì còn phải mua giấy carton để vẽ thiên thần và nhất là mua những bóng điện đủ mầu nhấp nháy, những dây kim tuyến và một cây thông giả nữa. Kể như tạm đủ. Tôi đã bỏ ra 4 ngày cuối tuần để thực hiện cho xong vì ngày thường còn phải đi làm. Thật là đẹp !  Các con tôi reo mừng nhất là khi chúng nhìn thấy những góì quà Giáng Sinh đặt dưới cây Noel. Nhà tôi có sáng kiến rất hay : mình nên mời cha xứ và ban hành giáo tới thưởng thức vài món ăn Việt-Nam để cám ơn cha và quý vị đã bảo trợ gia đình mình. Tôi tán thành ngay vì trong đầu tôi cũng vừa nảy ra một ý nghĩ : cũng nên “khoe” với cha xứ và các giáo dân Mỹ biết về Hang Đá Việt-Nam vì có lẽ ai cũng sẽ thích. Quả đúng như vậy ! Khi vừa bước vào nhà, cha và quý khách ai cũng tỏ vẻ ngạc nhiên đến xửng sốt vì từ cha sinh mẹ đẻ tới giờ họ chưa bao giờ thấy một hang đá Belem như thế. Ai ai cũng thắc mắc làm cách nào tôi lại có thể “xây” một hang đá ngay trong phòng khách được ? Vì đây là lần đầu nên mọi người đều lầm tưởng là hang đá thiệt cho tới khi nghe tôi giải thích họ mới vỡ lẽ… với một tiếng “Oh my God !!!”. Cuối bữa tiệc, một vị trong ban hành giáo cũng là trưỏng ban lo việc bào trợ gia đình tôi lên tiếng hỏi cha :  Sao !  Cha có muốn làm một hang đá như vậy trong nhà thờ không ? Nhiều tiếng vỗ tay tán thành trong khi cha xứ lên tiếng : Very good idea !!!  rồi ngài quay sang phía tôi :  Can you help ?  Dĩ nhiên tôi đồng ý ngay vì đối với tôi đây chỉ là chuyện nhỏ chưa kể tôi cũng muốn làm một cái gì đó cho giáo xứ để đền ơn và đóng góp chút ít công sức của mình. Trước khi từ giã, cha xứ còn tươi cười dặn dò : Don’t worry about money, I will take care !  Và đúng như ngài hứa đầu tháng 12 năm sau cha đã ra tận nhà tôi để đưa cho tôi 200 đô la dùng để trả chi phí thực hiện hang đá Belem cho giáo xứ. Tôi rất ngạc nhiên trước nghĩa cử cao đẹp và sốt sắng của cha xứ nhưng tôi đã từ chối. Cha nhất định bắt tôi phải nhận vì ngài biết gia đình tỵ nạn như chúng tôi làm gì có dư tiền … Tôi cúi đầu cám ơn nhưng trong lòng tự hứa không thể làm phụ lòng tin tưởng của cha và ban hành giáo được. Cũng xin được nhặc lại đôi chút về việc chi tiêu lúc mới tới Mỹ năm 1975 : khi ấy gíá xăng thường chỉ có 29c, tem giá 9c và nếu đi siêu thị mà mua một xe đấy thức ăn cũng chưa tới 100 đô. Ấy vậy mà cha cho tới 200 đô chỉ để thực hiện một hang đá … gỉả thì quả thật là hơi sang. Rồi khoảng 2,3 tuần trước Lễ Giáng Sinh tôi đã mua sắm đầy đủ mọi thứ cần thiết để làm một hang đá lớn gấp 2 hang đá trong nhà tôi. Tôi hẹn cha để hỏi cha muốn “xây” hang đá ở đâu ?  kích thước bao nhiêu ?  Cha đã có bộ tượng Giáng Sinh chưa v.v. và  v.v.  Tuy cha và ban hành giáo rất bận nhưng khi tôi tới nhà thờ cha và 3,4 vị đang chờ tôi có lẽ ai cũng nóng lòng chờ đợi công trình của tôi ? Cha cho biết ngài sẽ đưa tin vui này lên bulletin của giáo xứ 2 tuần lễ liền để mọi người cùng biết và đến chiêm ngưỡng. Thực sự tôi cũng càm thấy hơi lo vì cha và qúy vị đã kỳ vọng quá nhiều ở nơi tôi nhưng tôi lấy lại bình tĩnh ngay vì thú thực khi còn ở quê nhà hầu như năm nào tôi cũng giúp giáo xứ làm hang đá nên cũng quen rồi vì nào có khó khăn gì ? Và cuối cùng tôi đã thực hiện được một Hang Đá Việt trong nhà thờ Mỹ thật vừa ý và xứng đáng với số tiền tôi đã nhận nhất là đem tới cho cha và tất cả moị giáo dân bản xứ một niềm vui khó tả và một bầu không khí Giáng Sinh hoàn toàn mới lạ. Phía sau hang đá tôi còn chăng một tấm vải làm bầu trời xanh với bao tinh tú lấp lánh và mội ngôi sao chổi khá lớn chiếu ánh sáng xuống hang đá. Khi giáo dân bước vào thánh đường trong đêm Giáng Sinh cũng như những ngày sau đó, ai cũng thật ngạc nhiên và thích thú nhất là các trẻ em. Cha xứ giới thiệu tôi với mọi người như là tác gỉả công trình tuyệt dẹp này. Và tôi đã nhận được những tràng pháo tay khen tặng thật nồng nhiệt.

       Rồi 3,4 năm kế tiếp tôi đã phải thay đồi hình thức để tránh sự nhàm chán. Thay vì làm đá giả bằng giấy sơn đen, tôi dùng giấy aluminum loại heavy duty vừa dễ uốn vừa phản chiếu ánh đèn mầu rất đẹp. Có năm tôi làm một túp lều tranh báo hại ban hành giáo phải ra tận vựa lúa để mua rơm mua rạ dùm tôi. Nhưng tất cả chúng tôi đều cảm thấy rất happy trong công việc nhất là sau khi khi hoàn thành hang đá.

       Nhưng sau đó tôi đã phải ngưng công tác cao đẹp này khi gia đình tôi dời về Seatte sinh sống.  Trước khi từ giã, cha xứ hỏi tôi một câu khiến tôi cảm thấy rất ấm lòng và cũng hơi hãnh diện :  Can you show us how to do ?  Điều này chứng tỏ cha vẫn còn muốn làm hang đá trong nhà thờ mỗi năm dù không có tôi giúp. Tôi đã tỉ mỉ dặn dò, chỉ vẽ cho ban trang trí nên cảm thấy yên tâm ra đi. Nhưng, không ngờ cách đây không lâu tôi gặp lại cha xứ trong thánh lễ truyền chức Linh Mục tại nhà thờ chánh toà St. James Seattle, tôi hỏi ngài : sau khi con đi, cha có cho làm hang đá nữa không ?  Ngài trả lời : chỉ được duy có 1 năm thôi nhưng không đẹp chút nào nên năm sau cha bỏ luôn.  Thật là uổng và đáng tiếc !

       Hang Đá Việt trong nhà thờ Mỹ dĩ nhiên phải do người Việt thiết kế mới thành công tốt đẹp được !  Tại hải ngoại hầu như nhà thờ nào cũng làm hang đá cho Chúa Hài Đồng vì đó là công tác đáng duy trì của người Công Giáo Việt-Nam.                                                                                                        

Seatle, Giáng Sinh năm 2011

Nguyễn-Việt-Cường